آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل

آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل، با توجه به پیشرفت‌های صورت گرفته در علوم پزشکی از تنوع بسیار زیادی برخوردار شده است. پزشکان متخصص در این زمینه می‌توانند، بسیاری از ناهنجاری‌های مربوط به زوال عقل را در بیماران تشخیص دهند. اختلالات زوال عقل یکی از مشکلات رايج در میان افراد است که اغلب با دلایل گوناگونی ایجاد می‌شود. در برخی موارد ممکن است بیماران به نوع شدید این عارضه مبتلا شوند و لازم باشد که برای بررسی ابعاد مختلف این بیماری، از روش‌های تخصصی استفاده شود.

بسیاری از افراد درخصوص نحوه کشف دلایل این بیماری اطلاعی ندارند و حتی ممکن است نسبت به انجام آن هیچ اقدامی نداشته باشند. پزشک متناسب با شدت این عارضه از یک یا چند مورد راهکار تشخیصی استفاده می‌کند و متناسب با آن، روش‌های درمانی این بیماری را آغاز خواهد کرد. نحوه انجام آزمایش‌های مربوط به تشخیص زوال عقل متفاوت است و احتمال دارد که برخی از افراد در این باره سوالاتی را داشته باشند. در ادامه برای ارائه اطلاعات بیشتر، به بررسی راهکارهای تشخیص زوال عقل در بیماران می‌پردازیم‌.

آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل کدامند؟

آزمایش و روش های تشخیص زوال عقل دارای طیف گسترده‌ای است و افراد می‌توانند به منظور بررسی تخصصی قسمت‌های مختلف مغز و اعصاب و درمان این عارضه از آن‌ها بهره‌مند شوند. دانشمندان این حوزه به منظور غربالگری تخصصی، به ساخت انواع روش‌های بررسی این بیماری از جهات مختلف پرداخته‌اند. بسیاری از راهکارهای تشخیص این بیماری به شرح زیر است:

·    تصویربرداری از مغز برای تشخیص زوال عقل

·   توموگرافی کامپیوتری (CT)

·   تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)

·   توموگرافی با گسیل پوزیترون (PET)

·    توموگرافی با گسیل پوزیترون (PET)

·  بیومارکرهای مایع مغزی نخاعی (CSF)

·    آزمایش خون برای تشخیص زوال عقل

·   آزمایش ژنتیک برای تشخیص زوال عقل

بیشتر بخوانید: سوء تغذیه در سالمندان

تصویربرداری از مغز برای تشخیص زوال عقل

تصویربرداری از مغز برای تشخیص زوال عقل یکی از روش‌های مناسب برای اطلاع از ابعاد این عارضه در بیماران است‌.  روش‌های تصویربرداری از تنوع بسیار بالایی برخوردار هستند و پزشکان می‌توانند به کمک انجام آن میزان پلاک‌های آلزایمر در بخش‌های مغز و اعصاب بیمار را مورد ارزیابی قرار دهند. تصویربرداری از این ناحیه ممکن است به شکل اسکن مغز نیز انجام شود.

توموگرافی کامپیوتری (CT)

در این روش به کمک استفاده از اشعه ایکس، فرآیند تشخیص و بررسی مشکلات مربوط به ناحیه مغز مورد بررسی قرار می‌گیرد. استفاده از توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن جزء اصلی‌ترین آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل است که به پزشک این امکان را می‌دهد تا هرگونه آثار مربوط به این بیماری که شامل کوچک شدن نواحی مختلف مغز است را مورد بررسی قرار دهد. در برخی موارد ممکن است این عارضه با علائمی همچون عفونت شدید یا لخته‌شدن خون در مغز ایجاد شود. انجام‌ توموگرافی کامپیوتری يکی از گزینه‌های موثر در بررسی این علائم در بدن بیمار خواهد بود.

بیشتر بخوانید: زوال عقل در بیماران پارکینسون

تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)

تصویربرداری به روش ام آر آی، یکی از مهم‌ترین آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل و ارزیابی شدت آن در بدن بیمار است. این روش نتایج مشابه با سی تی اسکن را به همراه دارد و سلامت سیستم عصبی بیمار به کمک استفاده از آن، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بررسی ساختار رگ‌های خونی، میزان احتمال بروز خونریزی در مغز و مشکلات ناشی از زوال عقل در بدن با این روش به‌طور کامل در اختیار پزشک متخصص قرار می‌گیرد. به کمک استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی یا ام آر آی می‌توان اثرات روش‌های درمانی بر بهبود این عارضه را مشاهده کرد.

توموگرافی با گسیل پوزیترون (PET)

توموگرافی با گسیل پوزیترون یا Positron emission tomography با استفاده از مواد رادیواکتیو انجام می‌شود و هدف از به‌کارگیری آن، بررسی فعالیت‌های مغز و میزان مصرف انرژی توسط آن است. انجام این روش، فعالیت‌های غیر طبیعی مغز را مورد بررسی قرار می‌دهد و از طریق اسکن مغز به روش PET انجام می‌شود. توموگرافی با گسیل پوزیترون به‌صورت‌های مختلفی قابل انجام است. اسکن PET فلوروداکسی ‌گلوکز، اسکن PET تاو (Tau PET scans) و اسکن PET آمیلوئید (Amyloid PET scans) ازجمله راهکار‌های تشخیصی برای به روش گسیل پوزیترون است.

بیشتر بخوانید: بی خوابی در سالمندان

بیومارکرهای مایع مغزی نخاعی (CSF)

CSF مایعی موجود در مغز و اعصاب است و وظیفه حفاظت از این ناحیه را برعهده دارد.‌‌ این مایع مواد مغذی و مورد نیاز مغز و رشته های عصبی موجود در آن را تأمین کرده و در بهبود عملکرد آن نقش موثری را ایفا می‌کند. افرادی که دچار آلزایمر هستند اغلب در CSF سیستم عصبی خود دچار اختلالات شدیدی می‌شوند. بیومارکرهای مایع نخاعی جزء یکی از آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل با بررسی میزان بتا آمیلوئید و سلول‌های موجود در آن است. بسیاری از دیگر بیماری‌های مربوط به دستگاه عصبی بیماران به کمک استفاده از این روش، تشخیص داده می‌شود.

آزمایش خون برای تشخیص زوال عقل

کمبود سطح پروتئین در سیستم مغز و اعصاب یکی از نشانه‌های بارز ایجاد زوال عقل و آلزایمر است. در برخی موارد پزشک به منظور اندازه‌گیری میزان پروتئین در این بخش، اقدام به تجویز آزمایش خون برای بیمار را خواهد داشت. این آزمایش به‌شیوه کامل اختصاصی‌شده برای بررسی میزان بتا آمیلوئید در بیماران انجام می‌شود اما امروزه به کمک دستاوردهای علمی در حوزه پزشکی، راهکار‌های تشخیص این عارضه صورت تخصصی‌تری پیدا کرده است.

بیشتر بخوانید: آزمایش ها و چکاپ های سالمندان

آزمایش ژنتیک برای تشخیص زوال عقل

در مواردی دیگر ممکن است علت بروز زوال عقل ناشی از مشکلات ژنتیکی در بیمار باشد. امروزه بروز بیماری آلزایمر از طریق ژن در ميان بسیاری از افراد گسترش پیدا کرده است. انجام آزمایش ژنتیک ساختار DNI بدن هر فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد و باعث شناسایی جهش‌های ژنتیکی در بدن بیماران می‌شود. آزمایش‌های ژنتیک کاربردی غیراز بررسی بیماری زوال عقل را دارند، اما در برخی موارد ممکن است با توجه به تشخیص و دستورالعمل‌های پزشک متخصص، این تست برای بیماران مبتلا به این عارضه در نظر گرفته شود.

نتیجه‌ گیری

آزمایش ها و روش های تشخیص زوال عقل از جمله راهکار‌های موثر برای بررسی شدت اين عارضه و همچنین آغاز روند درمانی آن در بدن بیماران است. پزشکان با توجه به علائم این بیماری در بدن، اقدام به تجویز آزمایش‌های مخصوص زوال عقل را خواهند داشت. در برخی موارد ممکن است علت ایجاد این عارضه ناشی از مشکلات وراثتی و اختلالات پروتئین در بدن بیمار باشد. در این شرایط پزشک آزمایش ژنتیک و خون یا تصویربرداری تخصصی را برای بیمار در نظر می‌گیرد.

سؤالات متداول