اختلال حافظه در سالمندان چیست؟

اختلال حافظه در سالمندان به مجموعه‌ای از نقصان‌ها و مشکلات مرتبط با حافظه اشاره دارد که می‌تواند به صورت گسترده‌تر از بیماری آلزایمر یا فراموشی عادی پیری باشد. اختلالات حافظه می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری‌ها و آسیب‌های مغزی تا عوامل عملکردی مانند استرس، عوارض دارویی و… باشد در هر صورت، این اختلالات می‌توانند به طور متفاوتی بر حافظه اثر بگذارند و زندگی روزمره فرد سالمند را تحت تاثیر قرار دهند.

سن و اختلال حافظه در سالمندان

فراموشی می‌تواند بخشی طبیعی از روند پیری باشد. با پیرتر شدن افراد، تغییراتی در تمام قسمت‌های بدن از جمله مغز رخ می‌دهد. در نتیجه، برخی از سالمندان ممکن است متوجه شوند که یادگیری چیزهای جدید در این سنن بیشتر طول می‌کشد یا  خاطرات را مانند گذشته به خاطر نمی‌آورند یا وسایل کوچک خود را مدام گم می‌کنند. این پدیده را بپیر شدن مغز می‌گویند.

پیری مغز به تغییرات طبیعی در عملکرد مغز در سن بالا  اشاره دارد. این تغییرات شامل کاهش حجم مغز، کاهش تعداد و اندازه سلول‌های عصبی، کاهش تولید بعضی مواد شیمیایی در مغز می‌شود. این تغییرات می‌توانند موجب کاهش توانایی یادگیری و حافظه در سالمندان شوند.

نکته: فراموشی خفیف در دوران سالمندی نشانه‌ای از مشکلات جدی در حافظه نیست و به احتمال زیاد ارتباطی با بیماری آلزایمر ندارد. این نوع فراموشی یک جزء طبیعی از پیری در نظر گرفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: علائم بیماری آلزایمر در سالمندان

مشکلات عاطفی و اختلال حافظه در سالمندان

مشکلات عاطفی مانند استرس، اضطراب و افسردگی ممکن است موجب بروز فراموشی در افراد سالمند شوند و در برخی موارد ممکن است به شکل اشتباه به عنوان زوال عقل تشخیص داده شود. استرس و اضطراب می‌تواند تمرکز و توجه را تحت تاثیر قرار داده و بر حافظه کوتاه‌مدت تاثیر منفی بگذارد. همچنین، افسردگی می‌تواند باعث افزایش فراموشی، کاهش تمایل به فعالیت‌های روزمره و اختلال در تمرکز شود.

مشکلات عاطفی می‌توانند توسط حمایت و پشتیبانی از دوستان و خانواده تسکین یابند. اما در صورتی که این مشکلات عاطفی به مدت طولانی ادامه یابد و شما توانایی مدیریت آن را نداشته باشید، بهتر است به پزشک یا مشاور با تجربه مراجعه کنید تا کمک و درمان مناسب را دریافت کنید. این افراد می‌توانند شما را در تشخیص و درمان مشکلات عاطفی همراهی کنند و راه‌های موثر برای مدیریت استرس، اضطراب و افسردگی را به شما آموزش دهند. درمان، ممکن است دارویی یا به شکل مشاوره یا هر دو با هم باشد. شما برای درمان اختلالات مرتبط با حافظه در سالمندان، می‌توانید به بهترین متخصص طب سالمندان مراجعه کنید.

افسردگی و اختلال در حافظه سالمندان

حدود 51 درصد افرادی که از نقص حافظه شکایت می‌کنند یا در عملکرد شناختی خود مشکل دارند، دچار افسردگی هستند. اما اندازه‌گیری وضعیت حافظه در سالمندان مبتلا به افسردگی در مقایسه با سالمندان طبیعی تفاوت بارز و قابل توجهی ندارد و این نقص حافظه با درمان افسردگی بهبود می‌یابد و دائمی نیست.

 سالمندان افسرده که زوال عقل ندارند، در سرعت و تمرکز دچار نقص می‌شوند. این افراد بیشتر به خاطرات منفی گذشته خود برمی‌گردند، اما در زمینه یادآوری خاطرات تفاوت چندانی با افراد طبیعی ندارند. افراد افسرده، به ویژه در انجام کارهایی که نیاز به تلاش دارند، نسبت به افراد طبیعی عملکرد پایین‌تری دارند، که احتمالا به دلیل کاهش انگیزه در افراد افسرده نسبت به افراد طبیعی است. برخی از علائم و نشانه‌های افسردگی ممکن است با علائم و نشانه‌های زوال عقل شباهت داشته باشد، مانند کاهش توانایی تمرکز، قطع ارتباط با جامعه یا اختلال در خواب. با این حال، باید بدانیم که تمام این علائم با درمان مناسب، قابل درمان هستند.

بیشتر بخوانید: علائم بیماری افسردگی در سالمندان

تغذیه نامناسب و اختلال در حافظه سالمندان

رژیم غذایی و تغذیه مناسب برای حفظ سلامتی و بهبود حافظه در افراد مسن بسیار مهم است. مواد غذایی سودمند و غذاهایی که فرد مصرف می‌کند می‌توانند تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد مغز داشته باشد. در ادامه متن، برای بهبود حافظه در افراد مسن، رژیم غذایی مفید و همچنین توصیه‌هایی را برای بهبود حافظه این افراد مطرح می‌کنیم.

  مصرف میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند که به حفظ سلامت مغز و پیشگیری از اختلالات حافظه کمک می‌کنند. پیشنهاد می‌شود روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات مختلف مصرف شود.

مصرف غلات: غلات مانند گندم، جو و برنج قهوه‌ای حاوی فیبر، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی مانند آهن و منیزیم هستند که به بهبود عملکرد مغز کمک می‌کنند.

 مصرف چربی‌های سالم: چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آجیل، ماهی (مانند ماهی سالمون) و تخم مرغ حاوی اسیدهای چرب امگا3 هستند که برای حفظ سلامت مغز ضروری هستند. این چربی‌ها می‌توانند التهابات را کاهش داده و عملکرد مغز را بهبود بخشند.

مصرف پروتئین: پروتئین‌ها برای سلامت بافت‌های بدن ضروری هستند و نقش مهمی در حافظه و عملکرد مغز دارند. پروتئین‌های سالم مانند گوشت سفید، ماهی، مرغ، حبوبات و محصولات لبنی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

مصرف آب: آب مصرف کافی، ضروری است تا مغز به خوبی کار کند. مطمئن شوید که روزانه حداقل 8-10 لیوان آب می‌نوشید.

نتیجه‌گیری

اختلال حافظه در سالمندان یک مسئله شایع در میان این افراد است. این اختلال به عنوان بخشی از فرایند طبیعی پیری در نظر گرفته می شود. با این حال، می تواند در برخی از موارد می‌تواند شدید باشد. به همین دلیل، بهتر است با مراجعه به متخصص طب سالمندان راهکارهای لازم را برای مدیریت این مشکل اتخاذ نمود.

سوالات متداول