بی خوابی در سالمندان + دلایل و انواع آن

بی خوابی در سالمندان یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب در این افراد است. تقریبا 48 درصد از افراد مسن علائم بی خوابی را تجربه می‌کنند. فرد مبتلا به بی‌خوابی، در به خواب رفتن و ادامه خواب مشکل دارد و این موضوع می‌تواند منجر به خواب آلودگی در طول روز و اختلال در فعالیت‌های روزمره شود. علل بی‌خوابی در سالمندان متعدد است. ما در این نوشته به بررسی انواع  مختلف بی‌خوابی در سالمندان و دلایل آن می‌پردازیم.

انواع بی خوابی در سالمندان

بی‌خوابی اولیه: بی‌خوابی اولیه به معنای عدم توانایی سالمند در خوابیدن، بدون دلیل مشخصی است. پزشکان نمی‌توانند این نوع بی‌خوابی را به عوامل پزشکی خاصی نسبت دهند. این نوع بی خوابی ممکن است به درمان پیچیده‌تری نیاز داشته باشد، زیرا ممکن است، پزشک مجبور شود در سبک زندگی و روش‌های خوابیدن سالمند متمرکز شوند.

بی‌خوابی ثانویه: بی‌خوابی ثانویه به معنای داشتن مشکلات خواب است که با عوامل پزشکی قابل توضیح هستند. در این حالت، بی خوابی به علت یک مشکل پزشکی خاص رخ می‌دهد و درمان آن با حل این مشکل آغاز می‌شود. برخی از بیماری‌ها که می‌توانند موجب بی‌خوابی ثانویه شوند شامل سرطان، افسردگی، آرتروز، اعتیاد و اضطراب هستند. همچنین، مصرف برخی داروها نیز می‌تواند بر روی خواب سالمندان تاثیر بگذارد.

بیشتر بخوانید: روانشناسی سالمندان

دلایل بی خوابی در سالمندان

دلایل بی خوابی در سالمندان متعدد است و به عوامل مختلفی برمی‌گردد. در این نوشته، به 8 دلیل مهم بی‌خوابی در این افراد اشاره می‌کنیم.

عادات نامناسب خواب

عادات نامناسب خواب و محیط خواب می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت خواب افراد سالمند داشته باشد. برخی از این عادات شامل رعایت نکردن ساعت منظم خواب، مصرف کافئین قبل از خواب و خوابیدن جلوی تلویزیون روشن است. برای بهبود خواب، مهم است که اتاق خواب را تاریک و ساکت نگه دارید. برای ایجاد یک محیط خواب مناسب، می‌توانید از پرده‌ برای تاریک کردن اتاق، تثبیت ساعت خواب منظم و ایجاد یک فضای آرام در اتاق خواب استفاده کنید.

بی‌تحرکی و ورزش نکردن

بی‌تحرکی و عدم ورزش منظم می‌تواند بر کیفیت خواب تاثیر منفی داشته باشد. اگر شما بیش از حد کم تحرک باشید، ممکن است احساس خواب آلودگی نکنید یا مشکلات خواب داشته باشید. انجام فعالیت‌های ورزشی منظم و هوازی در طول روز، می‌تواند فرایند خواب راحت را تسهیل کند و به کاهش بی‌خوابی سالمندان کمک کند.

فشار و استرس زندگی

تغییرات قابل توجه در زندگی مانند بازنشستگی، مرگ یک عزیز یا مهاجرت فرزندان، می‌تواند منجر موجب استرس شوند. در این مواقع، یافتن فردی که بتوان با او صحبت کرد، می‌تواند روحیه فرد سالمند را بهبود ببخشد.

عدم تعامل اجتماعی

فعالیت‌های اجتماعی و کار می‌تواند سطح فعالیت شما را بالا نگه داشته و بدن شما را برای خواب شبانه بهتر آماده کند. اگر بازنشسته هستید، می‌توانید به عنوان داوطلب در یک گروه سالمندان عضو شوید یا در کلاس‌های آموزشی هنری بزرگسالان شرکت کنید. این فعالیت‌ها به شما فرصتی را می‌دهند تا با دیگران ارتباط برقرار کنید، روابط اجتماعی را تقویت کنید و روحیه خود را بالا ببرید. همچنین، این فعالیت‌ها می‌توانند به تحرک بدنی کمک کنند و بدن را برای خواب راحت شبانه آماده کنند.

بیشتر بخوانید: علائم بیماری آلزایمر در سالمندان

وجود درد

احساس درد می‌تواند یکی از عوامل اصلی بی‌خوابی در سالمندان باشد، زیرا درد ممکن است موجب اختلال در خواب شبانه شود. درد یا شرایط پزشکی مانند نیاز مکرر به ادرار، آرتروز، آسم، دیابت، پوکی استخوان، دل درد شبانه و بیماری آلزایمر می‌توانند به مشکلات خواب منجر شوند. برای حل هر گونه مشکل پزشکی، مهم است با پزشک متخصص مشورت کنید و در مورد علائم و دردهای فرد سالمند خود صحبت کنید.

یائسگی

یکی از دلایل بی خوابی در سالمندان، یائسگی است. در دوران یائسگی، بسیاری از زنان با مشکلات خواب مواجه می‌شوند، از جمله گرگرفتگی و تعریق شبانه که می‌تواند خواب را مختل کنند. حتی پس از یائسگی، مشکلات خواب ممکن است ادامه داشته باشد. اما با بهبود عادات روزانه، به ویژه رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، می‌توان بهبود خواب را تجربه کرد.

عوارض دارو

عوارض داروهای مصرفی، یکی دیگر از دلایل بی خوابی در سالمندان است. افراد مسن بیشتر از افراد جوان از دارو استفاده می‌کنند و ترکیب این داروها به همراه عوارض جانبی آن‌ها، می‌تواند خواب را مختل کند. ممکن است داروهایی که فرد سالمند مصرف می‌کند بر روی خواب تاثیرگذار است. مهم است که با پزشک  در مورد عوارض جانبی هر دارو صحبت کنید و مطمئن شوید که تاثیر آن بر روی خواب در نظر گرفته شده است.

اختلالات خواب

سندرم پای بی قرار (RLS) و اختلال تنفسی هنگام خواب مانند خروپف و آپنه خواب، به ویژه در افراد مسن، رایج‌تر است و می‌تواند منجر به بی‌خوابی در این گروه سنی شود. سندرم پای بی قرار با احساس تحرک و نیاز به حرکت پاها در زمان استراحت همراه است، در حالی که اختلالات تنفسی هنگام خواب می‌تواند تنفس نامنظم یا توقف تنفس در طول شب را ایجاد کند. این اختلالات باید توسط بهترین متخصص طب سالمندان مورد بررسی و درمان قرار گیرد.

نتیجه‌گیری

بی خوابی در سالمندان یک مسئله رایج است که می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون استرس و اختلالات خواب، بی‌تحرکی و ورزش نکردن، عوارض دارو، وجود درد، عادات نامناسب خواب و… باشد. برای بهبود خواب  افراد سالمند، توجه به فعالیت‌های بدنی منظم، مراقبت از سلامت روان، مشاوره پزشکی و… مهم هستند.

سوالات متداول