روان پریشی در سالمندان + علت و درمان

روان پریشی در سالمندان، اغلب به دلیل بیماری های جسمی یا روانی زمینه ای رخ می دهد و می تواند منجر به صدمات جدی از جمله آسیب به خود یا دیگران شود. با افزایش جمعیت سالمندان، توجه به سلامت روان این گروه سنی نیز اهمیت بیشتری پیدا می کند. در این مقاله سعی داریم تا در مورد روان پریشی در سالمندان صحبت کرده و به بررسی علل وقوع و روش های درمان آن بپردازیم.

 روان پریشی در سالمندان

روان پریشی در سالمندان خود را با بروز علائمی مانند توهم، هذیان و اختلال در تفکر در افراد بالای ۶۵ سال نمایان می‌کند. این علائم می‌تواند ناشی از اختلالات روانی اولیه مانند اسکیزوفرنی، اختلالات خلقی یا اختلالات شخصیت بوده باشد یا به دلیل بیماری‌های جسمی مانند زوال عقل، سکته مغزی، تومور مغزی یا عفونت‌های مغزی ایجاد شوند.

روان پریشی در سالمندان نسبت به روان پریشی در افراد جوان‌تر، کمتر شایع است، اما می‌تواند بسیار جدی باشد. تشخیص و درمان صحیح این اختلال، بسیار مهم و ضروری تلقی می‌شود تا از عوارض جانبی آن مانند خودکشی، آسیب به خود یا دیگران و بدتر شدن بیماری‌های جسمی جلوگیری شود.

بیشتر بخوانید: فشار خون بالا در سالمندان

علت روان پریشی در سالمندان چیست؟

روان پریشی یک اختلال روانی است که در هنگام بروز علائم آن فرد واقعیت را به درستی درک نمی کند. این اختلالات می توانند موجب توهم، هذیان، رفتارهای غیرمنطقی و اختلال در تفکر شوند.سالمندان به نسبت سایر گروه های سنی بیشتر در معرض ابتلا به انواع روان پریشی ها هستند. 

دلایل مختلفی برای وقوع این بیماری وجود دارد که سعی کردیم در قسمت زیر به آن بپردازیم :

• با افزایش سن، میزان درصد خطر ابتلا به بیماری های مزمنی که می توانند باعث روان پریشی شوند، افزایش زیادی خواهد یافت. از جمله این بیماری ها می توان به بیماری آلزایمر، زوال عقل، پارکینسون، ام اس و هانتینگتون اشاره نمود.
• تغییرات عصبی که در دوران سالمندی رخ می دهد نیز می تواند باعث آسیب به مغز و بروز روان پریشی شود.
• استرس زیاد و نگرانی ها ی زیاد نیز موجب تحریک علائم روان پریشی در افراد مبتلا به این اختلال خواهد شد.
•  استفاده از برخی داروهای حاوی مواد روان گردان می توانند احتمال بروز علائم روان پریشی بالا می برند.
• تغییرات هورمونی که در دوران سالمندی رخ می دهد نیز می توانند خطر ابتلا به روان پریشی را چندین برابر حالت کنند.
• کم خوابی های متعدد بدن افراد را ضعیف کرده و مقدمات ابتلا به روان پریشی را آماده می کنند.
• سوء مصرف مواد اغلب باعث ایجاد توهم در افراد عادی می‌شود، اما در صورت مصرف مکرر آن‌ها، مغز به آن مواد شیمیایی وابسته شده و روان پریشی امری غیر قابل اجتناب خواهد بود.

بیشتر بخوانید: آب آوردن ریه در سالمندان 

درمان روان پریشی در سالمندان

درمان توهم و روان پریشی در سالمندان به رفتارهای زمینه‌ای بستگی دارد. اگر توهمات ناشی از بیماری جسمی باشند باید به سرعت رفع شود درمان بیماری زمینه‌ای می‌تواند به کاهش یا از بین رفتن توهمات کمک فراوانی کند. به عنوان مثال، اگر توهمات ناشی از سندرم چارلز بونت باشند، روشن نگه داشتن محیط اطراف سالمند می‌تواند احتمال بروز توهمات را کاهش دهد.

اگر علت توهمات مشخص نباشد، ممکن است پزشک داروهایی مانند ضد اضطراب یا ضد افسردگی را به جهت درمان تجویز کند. این روش می‌توانند سبب کاهش اضطراب و بهبود خلق و خو شوند و به کاهش توهمات کمک کنند.

مهم ترین نکته در روان پریشی در سالمندان، انجام مراقبت های لازم و داشتن همدلی با آن‌ها است. توهمات ممکن است برای افراد سالم بی‌معنی باشند، اما برای بیمارانی که آن‌ها را تجربه می‌کنند واقعی هستند و می‌توانند ناراحت‌کننده و گیج‌کننده باشند. در بسیاری از موارد، توهمات حالت بسیار ترسناک و دهشتناکی را برای بیمار ایجاد می‌کنند. در صورت بروز توهم در سالمندان باید به دقت از آنان نگه دارید کنید و اقدامات لازم را به سرعت انجام دهید..

در برخی موارد، ممکن است نیاز به درمان روان درمانی احساس شود. درمان روان درمانی می تواند به فرد مسن کمک کند تا با علائم روان پریشی کنار آید و مهارت های مقابله ای لازم را فرا گیرد. در کنار درمان دارویی و روان درمانی، حمایت خانواده و دوستان نیز می تواند به بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا به روان پریشی کمک کند و مدت زمان درمان روان پریشی در سالمندان را به کمترین حالت ممکن سازد.

بیشتر بخوانید: دوران سالمندی سالم

آیا بعد از جراحی امکان بروز روان پریشی در سالمندان وجود دارد؟

روان پریشی در سالمندان پس از جراحی یک عارضه شایع است که می تواند خطرات جدی برای سلامتی و رفاه فرد داشته باشد. بر اساس تحقیقات علمی تقریبا حدود 10 تا 30 درصد از سالمندانی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند، دچار روان پریشی پس از عمل می شوند. این اختلال معمولا طی چند ساعت تا چند هفته پس از جراحی شروع می شود که به دنبال آن علائم مختلفی مانند هذیان، توهم، تحریک پذیری، بی قراری، بی خوابی و اختلال در حافظه به راحتی قابل مشاهده خواهند بود.

علل دقیق روان پریشی پس از عمل در سالمندان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل مختلفی مانند موارد زیر در بروز این اختلال نقش دارند:

• استرس و اضطراب ناشی از جراحی
• تغییرات هورمونی
• عوارض جانبی داروهای بیهوشی
• عفونت
• کم آبی
• کمبود خواب

روان پریشی در سالمندان پس از عمل می‌تواند عوارض جدی برای تمامی سالمندان را به دنبال داشته باشد. این اختلال می تواند باعث کاهش سلامت جسمی و روانی، افزایش خطر بستری شدن و حتی مرگ شود.

نتیجه گیری

روان پریشی در سالمندان یک بیماری جدی است که می تواند عواقب جبران ناپذیری برای سلامتی سالمندان را به همراه داشته باشد. بنابراین، انجام اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان روان پریشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

سوالات متداول